سبک بین الملل
معماری مدرن متعالی و یا به عبارتی اوج معماری مدرن در بین دو جنگ جهانی اول دوم، یعنی عمدتا در دهه های 20 و 30 میلادی، در اروپا و آمریکا مطرح بود.
در دوره معماری مدرن اولیه، کماکان سبک های تاریخ گرایی همچون نئوکلاسیک، رمانتیک و بالاخص التقاطی به عنوان سبک های مهم و رایج در غرب حائز اهمیت بودند. همچنان که در فصل قبل عنوان شد، مکتب شیکاگو بعد از یک دوره نسبتا کوتاه بیست ساله، در مقابل سبک های تاریخ گرایی نتوانست دوام بیاورد. نهضت هنرنو نیز در اروپا بلا رقیب نبود و بسیاری از ساختمانهای مهم به سبک های مختلف تاریخی در اروپا همچنان احداث می شد.
ولی با پایان جنگ جهانی اول و نیاز شدید به ترمیم خرابی های جنگ و تولید انبوه ساختمان، گرایش به سمت معماری مدرن افزایش یافت. لذا استفاده از تکنولوژی روز، مصالح مدرن، پیش ساختگی، عملکرد گرایی و دوری از سبک های پر زرق و برگ تاریخی مورد توجه قرار گرفت. در این دوره، معماری مدرن به عنوان تنها سبک مهم و آوانگارد در غرب مطرح شد و دامنه نفوذ آن بصورت یک سبک جهانی، در اقصی نقاط گیتی گسترش یافت.
سبک بین الملل
شاخص ترین سبک معماری مدرن،سبک بین الملل است.سه تن از منادیان اصلی معماری مدرن به نام های لوکوربوزیه،والترگریپیوس و میس وند رو، عمده طرح ها و نظرات خود را در چارچوب این سبک ارائه کرده اند.«لفظ بین الملل در معماری برای اولین بار توسط والترگروپیوس برای کتابی به نام معماری بین الملل که او برای مدرسه باهاس در سال 1925 ویرایش کرده بود مورد استفاده قرار گرفت».ولی مصطلح شدن این لفظ مربوط به اوایل دهه 1930 است.
در سال 1932 م.(1311 ه.ش) نمایشگاهی در موزه هنر های مدرن در شهر نیو یورک به نام «سبک بین الملل» توسط هنری راسل هیچکاک و فیلیپ جانسون برگزار شد.می توان از مدرسه باهاوس در آلمان (1926م.)توسط والتر گروپیوس،پاویون آلمان در بارسلون (1929م.) توسط میس ونده رو،خانه لاول درآمریکا (1929م.) توسط ریچارد نوترا ویلا ساوا در فرانسه (1930م.) توسط لوکوربوزیه نام برد.پس از پایان نمایشگاه، کتابی به نام سبک بین الملل (1996، Hitchcock)، توسط هیچکاک و جانسون منتشر و اصول و مشخصات این سبک در آن تدوین شد.
بناهای به نمایش گذارده شده در این نمایشگاه عمدتا به صورت مکعب مستطیل هایی ساده و بی پیرایه و بام های مسطح بودند.رجعت به معماری و نماد های تاریخی در این بناها مشاهده نمی شد و عاری از هرگونه تزئیانت و آرایه های تاریخی بودند.ترکیب احجام و اجزا نماها در ساختمان های تاریخی معمولا به صورت متقارن هستند ولی در ترکیب بخش های ساختمان ها در این سبک،بعضا تعادل جایگزین تقارن شده بود.منظور از تعادل آن است که المان ها و جزئیات در ترکیب کلی ساختمان ویا دو سمت نمای آن به یک اندازه ویا به عبارتی هم وزن هستند.
استفاده از مصالح مدرن مانند بتن،فلز و بالاخص شیشه یا سطوح وسیع وجه غالب در این بناها داشت.به لحاظ استفاده از سازه و مصالح مدرن در ساختمان های این سبک احجام مکعب شکل با پوشش بتن،فلز و شیشه و استفاده از خطوط مستقیم و کشیده ملاحظه می شد.به جهت دهانه های وسیع که با تیرهای فلزی و بتنی می توان پوشش داد،در بسیاری از موارد و خصوصا برای ساختمان های کوتاه مرتبه،تقسیمات افقی نما شاخص است و تاکید بر خطوط افقی مستقیم بود.
سبک بین الملل واجد خصوصیات جهان شمول بود و به سرزمین ویا فرهنگ خاصی وابستگی نداشت.اصول نظری و کالبدی این سبک می تواند در هر منطقه ای به صورت یکسان و همگون شکل گیرد.توجه به ویژگی های فرهنگی،تاریخی و یا اقلیمی در سرزمین های مختلف،در طرح ساختمان های این سبک مشاهده نمی شود،همانگونه که تولیدات صنعتی مانند اتومبیل،هواپیما،یخچال،رادیو و دیگر مصنوعات مدرن فاقد خصوصیات منطقه ای هستند.همان رادیویی که در پایتخت های اروپایی مورد استفاده قرار می گیرد،می تواند در روستا های افریقایی نیز مورد استفاده باشد.تاثیر سبک بین الملل در معماری جهان بسیار گسترده بود و تا به امروز ادامه دارد.
خصوصیات شاخص این سبک به شرح زیر است:
1-نمایش حجم به جای جرم
2-تاکید بر روی تعادل به جای تقارن
3-عدم استفاده از تزئینات الحاقی
4-عدم رجعت به تاریخ و گذشته
5- عدم وابستگی به سرزمین و یا فرهنگی خاص
6-استفاده از هندسه اقلیدسی
7-استفاده از مصالح و فناوری مدرن
8-بام مسطح
معماری مدرن به طور کلی و سبک بین الملل به طور اخص،ریشه در عصر روشنگری و انقلاب صنعتی در قرن هجدهم دارد.خاستگاه تفکر منطقی و خردگرا و عملکردگرایی که از وجوه بارز معماری مدرن و سبک بین الملل است،قرن هجدهم اروپا است.بدون وجود بستر خردباوری و تولیدات صنعتی مدرن،امکان شکل گیری این گونه جدید معماری میسر نبود.
اگرچه واژه سبک بین الملل در سال 1932مصطلح شد،ولی باید الگوی اولیه آن را در کارهای والترگروپیوس در دهه 1910 در آلمان مشاهده کرد.کارخانه کفش فاگوس در سال 1911 که توسط گروپیوس و آدولف مه یر طراحی شد،به صورت مکعب مستطیلی از شیشه،آهن و آجر است.عملکرد های ساختمان مانند کارگاه تولید کفش و راه پله،از بیرون نمایان است.بدین صورت،نمادهای جدید،جایگزین آرایه ها و نمادهای تاریخی شدند.
این بنارا می توان اولین ساختمان سبک بین الملل نامید سطوح خارجی این ساختمان مکعب شکل،با دیوارهای شیشه ای پوشش داده شده و دیوار های غیر باربر نماد اصلی ساختمان بود.در این ساختمان،همچون سایر ساختمان های گروپیوس از هیچ گونه تزئینات استفاده نشده بود بلکه مصالح و فناوری مدرن و عملکرد بنا زیبایی ساختمان را شکل داده بود.همچون فرم هواپیما که زیبایی آن عملکرد بلند شدن از سطح زمین است.
این ایده عملکردگرایی و زیبایی مدرن در طرح دیگر این دو در نمایشگاه ورک بوند در شهر کلن آلمان 1914،برای یک ساختمان اداری و کارخانه نمونه مجددا به صورت هنرمندانه ای به نمایش گذارده شد.مباحث و طرح های ارائه شده در نمایشگاه سبک بین الملل،مدرسه باهاس،کتاب ها و ساختمان های لوکوربوزیه،کنگره های بین المللی معماری مدرن و همچنین ایده ها و طرح های سایر سبک های مدرن در ابتدای قرن بیستم،جملگی در پدید آمدن و توسعه سبک بین الملل حائز اهمیت بودند.
همچنین کنگره سیام تاثیر بسزایی بر تدوین مباحث و گسترش جهانی ایده های مدرن در معماری و شهرسازی داشت.در معماری،استفاده از مصالح و فناوری مدرن و طرح های سبک بین الملل مورد تایید بود.
منبع:وحید قبادیان،مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب،چاپ بیست و نهم،انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی،1393